Co z ekshumacjami w Treblince? Amerykanie ostrzegali, prokuratura wydała komunikat
„Nasza ambasada w Warszawie dowiaduje się, że Instytut Pamięci Narodowej zacznie w poniedziałek ekshumację masowych grobów w Treblince I. Jeśli tak rzeczywiście jest, to — z czego niewątpliwie zdajecie sobie sprawę — wywoła to poważne obawy natury religijnej dotyczące jakichkolwiek planowanych ekshumacji obejmujących miejsca pochówku żydowskich ofiar Holokaustu” – napisał w depeszy, do której dotarł Onet, Matthew G. Boyse z Biura Stosunków z Europą Departamentu Stanu do polskiego ambasadora Piotra Wilczka. „Mamy nadzieję, że jakiekolwiek ekshumacje będą przeprowadzone tylko pod warunkiem odpowiednio wcześniej przeprowadzonych konsultacji ze środowiskami żydowskimi w Polsce” – dodał Boyse.
Ekshumacja odwołana
Prokuratura Krajowa wydała 12 kwietnia komunikat w tej sprawie. „Zaplanowana w dniach od 15 do 30 kwietnia 2019 r. ekshumacja polskich ofiar niemieckiego niewolniczego Obozu Pracy dla Polaków w Treblince I nie odbędzie się. Decyzję taką podjął Zastępca Prokuratora Generalnego Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, wydając stosowne polecenie prokuratorowi prowadzącemu śledztwo” – czytamy w oświadczeniu. Dalej przekazano, że zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia w sprawie postępowania ze szczątkami ludzkimi, ekshumacje można przeprowadzać tylko do 15 kwietnia.
„Zaplanowanych czynności procesowych nie da się przeprowadzić do tej daty, ponieważ prace na terenie niemieckiego niewolniczego Obozu Pracy dla Polaków Treblinka I zostały wyznaczone na obszarze obejmującym aż 5000 mkw. Nie sposób przy tym precyzyjnie określić liczby jam grobowych i ilości szczątków, które mogą zostać ujawnione i miałyby zostać ekshumowane” – dodano w komunikacie.
Śledztwo IPN
Śledztwo Instytutu Pamięci Narodowej dotyczące niemieckich zbrodni popełnionych na terenie obozu koncentracyjnego w Treblince jest prowadzone od kilku lat. Ekshumacje ofiar mają dotyczyć odnalezionych w ostatnim czasie, nieznanych wcześniej, miejsc pochówku na terenie obozu pracy Treblinka I. Obóz ten działał w tym miejscu przed utworzeniem obozu zagłady Treblinka II. Mimo że był obozem przymusowej pracy, nie obozem śmierci, w nim także tam masowo ginęli ludzie.
– Moja hipoteza jest taka, że być może natrafiono na groby z początkowego okresu działalności obozu Treblinka I, czyli z 1941 r. Wtedy w obozie byli Polacy, Żydzi i Romowie – powiedział w lutym dr Edward Kopówka, dyrektor Muzeum Treblinka, w wywiadzie udzielonym „Rzeczpospolitej”.